Młodzi konstruktorzy wykazali się olbrzymią pomysłowością.
– W swoich konstrukcjach często wykorzystują części z innych, niedziałających już maszyn czy urządzeń – mówi dr hab. inż. Marta Kosior-Kazberuk, prof. PB, Rektor Politechniki Białostockiej. – Wykorzystują prawa fizyki, często łączą swoje konstrukcje z układami elektrycznymi, a nawet wykorzystują energię wiatru czy wyporność naczyń z wodą.
31 maja 2023 roku, w Centrum Nowoczesnego Kształcenia Politechniki Białostockiej przy ul. Zwierzynieckiej 16 rozpocznie się wielki finał V edycji konkursu Niesamowita Maszyna. Młodzi konstruktorzy będą musieli zaprezentować komisji konkursowej działające maszyny. Ocenie będą podlegały:
- złożoność urządzenia
- wykorzystanie zjawisk i sposobu ich połączenia oraz umiejętność ich nazwania i wyjaśnienia
- uruchomienie urządzenia za pierwszym razem podczas prezentacji i możliwość powtórzenia procesu
- jakość, pomysłowość i estetyka wykonania, zgodna z nazwą urządzenia
– Zwycięzcy oprócz indeksów na wybrane kierunki studiów I stopnia w Politechnice Białostockiej otrzymają pięć tysięcy złotych – przypomina prof. Marta Kosior-Kazberuk, Rektor Politechniki Białostockiej. – Pieniądze trafią też na konto szkoły, w której się uczą zwycięzcy i do mentora-opiekuna zwycięskiej drużyny. Dwa tysiące złotych otrzyma drugi najwyżej oceniony przez komisję projekt, 1 500 zł trzeci. Głównym sponsorem konkursu jest firma Pronar, swoje nagrody ufundowała tez IKEA Industry Orla.
W finale komisja oceni poniższe maszyny:
- Niesamowita Maszyna – „Anastazja”, którą skonstruował Maciej Maciejewski, uczeń XLII Liceum Ogólnokształcące w Krakowie, z klasy IV B, profil matematyczno-fizyczny.
- „Niesamowita Maszyna” – Politechnika Białostocka – Wodny grawitax, którą skonstruowali Kacper Adamczyk, Bartosz Furdyna i Sławomir Galary, uczniowie klasy 2ap Zespołu Szkół Technicznych w Mielcu.
- „Niesamowita Maszyna” ZSOiZ w Mońkach maszyna Goldberga, którą skonstruowali Kewin Bykowski, Jakub Polis i Maciej Popowski, uczniowie klasy 2GT Technikum w ZSOiZ w Mońkach
- Niesamowita Maszyna – PRZYCZŁAPNIK3000, którą skonstruowali Jakub Augustyniak, Jakub Nita oraz Oktawian Bartyzel, uczniowie klasy II technik automatyk Zespołu Szkół Powiatowych im. Stanisława Staszica w Opocznie
- Niesamowita Maszyna „PUZONATOR 550”, którą skonstruowali Tymoteusz Biziuk, Bartłomiej Czeczko i Filip Kisiel, uczniowie klasy IVF o profilu politechnicznym Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Sokółce.
W konkursie wystartować mogli uczniowie szkół ponadpodstawowych z całej Polski. Aby wziąć w nim udział należało stworzyć urządzenie na wzór maszyny Rube’a Goldberga, w którym połączone ze sobą mechanizmy, działające na zasadzie domina, doprowadzają do końcowego, efektownego finału. Elementem oceny końcowej jest liczba zdobytych do 7 maja 2023 do godz. 13 polubień pod filmami opublikowanymi przez uczniów w serwisie YouTube, ale o wszystkim zdecydują demonstracje przed komisją konkursową.
Od czego się zaczęło?
Maszynę, na wzór tej, którą zbudował Rube Goldberg, sześć lat temu skonstruowali studenci, licealiści i pracownicy Politechniki Białostockiej. Projekt okazał się być wspaniałą integracyjną zabawą, która uruchomiła kreatywność twórców. Takimi zdolnościami: umiejętnością pracy w grupie i determinacją do rozwiązywania napotykanych problemów, powinni wykazywać się przyszli inżynierowie.
Konkurs co roku przyciąga młodych, zdolnych studentów. Okazał się być strzałem w dziesiątkę jeśli chodzi o promocję uczelni, co nie umknęło uwadze branży. „Niesamowita maszyna” zdobyła bowiem pierwszą nagrodę w konkursie Genius Universitatis 2019 na najbardziej kreatywną kampanię rekrutacyjną szkoły wyższej.
Ogólnopolski konkurs Politechniki Białostockiej „Niesamowita Maszyna” odbywa się pod patronatem Rektor Politechniki Białostockiej. Sponsorem konkursu Niesamowita Maszyna jest Pronar Sp. z o.o. Partnerami konkursu są: IKEA Industry Poland oraz Miasto Białystok, Odkrywcy Diamentów. Patronatem medialnym piątą edycję konkursu Niesamowita maszyna objęli: TVP3 Białystok, Platon TV, Radio Białystok, Radio Akadera, geekstok.pl.
Otwarty dla wszystkich finał konkursu Niesamowita Maszyna rozpocznie się o godz. 10, 31 maja, w Centrum Nowoczesnego Kształcenia Politechniki Białostockiej.
Opisy maszyn wraz z linkami do wideo:
- Niesamowita Maszyna – „Anastazja”
Maszynę skonstruował Maciej Maciejewski, uczeń XLII Liceum Ogólnokształcące w Krakowie, z klasy IV B, profil matematyczno-fizyczny.
Opiekun: Michał Maciejewski
Opis:
1.Staczający się wałek popycha młotek, który uderza w kulkę wprawiając ją w ruch.
2.Kulka wpada przez otwór w torze a następnie spada do wagonika.
3.Pęd kulki wprawia wagonik w ruch po torze.
4.Wagonik wjeżdża w linkę, która wyciąga wykałaczkę z kolejnej części toru.
5.Po zwolnieniu wykałaczki kulka rusza a następnie wpada do windy, którą zjeżdża do kolejnej części toru. Kulka wypada z toru i spada na kolejną wykałaczkę którą popycha w dół uwalniając kolejną wykałaczkę która uwalnia kulkę.
6.Uwolniona kulka wjeżdża do rury, którą zjeżdża na dół i po wyjechaniu uderza w blokadę przymocowaną do sznurka.
7.Uderzenie kulki w blokadę uwalnia kołowrotek, który toczy się po drewnianej listwie, na końcu której spada na linkę.
8.Linka ta zwalnia dwie kulki które ruszają swoim trzy-częściowym torem.
9.Kulki spadają przez otwór w torze na wagę która uwalnia kolejne 6 kulek.
10.Uwolnione kulki ruszają po pochylni na końcu wpadając do pudełka, które pod ciężarem kulek włącza podświetlenie napisu „Politechnika Białostocka”.
- „Niesamowita Maszyna” – Politechnika Białostocka – Wodny grawitax
Maszynę skonstruowali:
Kacper Adamczyk
Bartosz Furdyna
Sławomir Galary, uczniowie klasy 2ap Zespołu Szkół Technicznych w Mielcu
Opiekun Paweł Skowron
Metalowa kulka kieruje się po wykonanej z metalowego kątownika równi pochyłej i trafia na wydrukowaną w drukarce 3D ruchomą pochylnię. Po jej zatrzymaniu kulka kieruje się na wykonany na drukarce 3D lej, gdzie po zatoczeniu kilku kółek upada na równie pochyłą, gdzie odbija się od przyczepionych do niej gąbkowych ścianek i trafia do korytarza, gdzie popychając element z plastikowych klocków wprawia w ruch kulkę, która zjeżdżając po równi pochyłej wprawia w ruch następną kulkę, proces ten zostaje powtórzony kilkukrotnie. Ostatnia z kulek trafia na spiralną zjeżdżalnię wydrukowaną przy pomocy drukarki 3D, na jej końcu został umieszczony lejek, w którego ujściu zostały umieszczone metalowe blaszki, które po połączeniu przez piłkę powodują zamknięcie obwodu elektrycznego. W ten sposób zostaje uruchomiony wiatrak, który wprawia w ruch łódkę, która na końcu swojej drogi ma umieszczony przełącznik, który po wciśnięciu uruchamia silnik odsuwający kurtynę po czym ukazuje się napis „Politechnika Białostocka”. Do przygotowania naszej niesamowitej maszyny użyliśmy części wykonane na drukarce 3D, plastikowe klocki i elementy, które można było znaleźć w garażu.
- „Niesamowita Maszyna” ZSOiZ w Mońkach maszyna Goldberga
Maszynę skonstruowali:
Kewin Bykowski
Jakub Polis
Maciej Popowski, uczniowie klasy 2GT Technikum w ZSOiZ w Mońkach
Opiekun: Paweł Seroczyński
Opis:
Start zapoczątkowany jest poprzez strącenie aluminiowej puszki, do której przymocowany jest sznurek wraz z magnesem. Magnes poprzez swoje właściwości przetrzymuje dwie metalowe kulki od łożyska tocznego piasty koła w plastikowej rurce. Gdy puszka spada, pociąga za sobą sznurek, a ten następnie magnes. Kulki tracąc kontakt z magnesem siłą grawitacji spadają do zbiorniczka, który poprzez zwiększenie swojego ciężaru opada w dół tym samym wciągając w górę poprzez linkę obciążnik zrobiony z samochodowego przerywacza kierunkowskazów, który swoim pędem uderza w pierścień wewnętrzny łożyska. Pierścień łożyska zjeżdża po metalowej pochylni, a następnie spada na jedną z dźwigni szczypiec płaskich. W powierzchni chwytającej kształtowej szczypiec zamocowana jest metalowa kulka, która pod wpływem uderzenia zostaje uwolniona i spada niżej po prostokątnych schodkach utworzonych z drewnianej płyty do metalowego lejka. W lejku kulka toczy się, nabierając określonej prędkości i zaczyna toczyć dookoła lejka przemieszczając się w dół, gdzie wylatuje na drewniany kanał przez który kulka transportowana jest na pionowo ułożone drewniane domino składające się z 8 kolorowych klocków . Domino ustawione na poziomej płycie aktywuje kolejną kulkę (użytą z uszkodzonego samochodowego napinacza pasa bezpieczeństwa), dzięki czemu kulka stacza się do przezroczystego gumowego przewodu w którym na końcu zamocowana jest lekko większa kulka. Kulka od napinacza zderza oddając swoja energie kinetyczną kulce metalowej na końcu przewodu.
Wypadająca kulka toczy się coraz szybciej po równi pochyłej i na swojej drodze spotyka plastikową rurkę będącą w bezruchu. Rurka wprawiona w ruch poprzez kulkę toczy się dalej po pochylni i uderza w kuleczkę już czekającą na nią w kolejnym przewodzie gumowym. Z rurki kulka transportowana jest do większej rury plastikowej, a dalej poprzez żółty lejek wpada do zamkniętego pojemnika zamontowanego mimośrodowo, dzięki czemu wpadająca kulka wpada na jeden koniec pojemnika. Do pojemnika z jednej strony przymocowany jest sznurek zabezpieczony czerwoną pionową rurką. Na końcu sznurka zamocowana jest mała blaszka na której znajduje się gumowa kulka. Dzięki tak zmontowanemu układowi, sznurek pociąga blaszkę w górę, która zmienia swój kąt przez co kulka spada z płytki do kolejnego elementu.
Następnie kolejnymi kanałami plastikowymi i metalowymi kulka dostarczana jest do plastikowego lejka z którego kulka ostatecznie wypada finalnie inicjując upadek kolejno schematycznie ustawionych drewnianych klocków.
- Niesamowita Maszyna – PRZYCZŁAPNIK3000
Maszynę skonstruowali:
Jakub Augustyniak,
Jakub Nita,
Oktawian Bartyzel.
Uczniowie klasy II technik automatyk Zespołu Szkół Powiatowych im. Stanisława Staszica w Opocznie
Opiekun: Justyna Polak-Śmigiel
Opis:
1.Sprężyna odpycha kulkę, która zlatuje po 6 rampach w dół.
2.Kulka wpada do kubeczka, który aktywuje czujnik optyczny zaświecający litery S oraz T, w tym samym czasie dźwignia odsuwa deseczkę położoną na torze wyżej.
3.Kładka uwalnia metalową kulkę, która torem przelatuje do kolejnego kubeczka. Ten natomiast odpala czujnik optyczny załączający literę Z i zasadą dźwigni podnosi kołyskę.
4.Kołyska z kulką po wciągnięciu włącza czujnik optyczny, który załącza literę A oraz S.
5.Kołyska zawiera piłeczkę, która zlatuje torem i popycha kolejną kulkę.
6.Kulka nabiera prędkości, wpada do wężyka, leci torem po spirali a następnie odbija się od
kątów na rampie i wpada do dalszej części toru.
7.Kulka odbijając się od kątów wpada na tor. Na samym końcu załącza czujnik włączający litery I oraz C.
- Niesamowita Maszyna „PUZONATOR 550”
Maszynę skonstruowali:
Tymoteusz Biziuk,
Bartłomiej Czeczko,
Filip Kisiel.
Uczniowie klasy IVF o profilu politechnicznym Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Sokółce.
Opiekun: Andrzej Dowgiert
Opis:
Działanie maszyny zaczyna się od naciśnięcia przycisku zwalniającego elektromagnes, który trzyma jedną z kulek wahadła Newtona. Ostatnia z kulek wahadła popychając klocki domina, sprawia, że klocki padając zwalniają mechanizm blokujący samochodzik. Na końcu swojej trasy samochód wciska przycisk, który uruchamia silnik wyciągający drewniany klocek, podtrzymujący trzy kule bilardowe. Kule bilardowe swobodnie spadając rozpoczynają działanie prostego modelu podnośnika hydraulicznego, wykonanego z dwóch strzykawek oraz wężyka akrylowego, ułożonego w kształt liczby 550. Na skutek działania modelu podnośnika hydraulicznego mniejsza ze strzykawek wypycha kulkę, która spada na rampę. Kulka po wytraceniu prędkości na rampie spada do pojemnika, w którym jest zamontowany przycisk. Po włączeniu przycisku obraca się płytka z logo Politechniki Białostockiej, spychając kulkę na równie pochyłe. Kulka po spadku z równi pochyłych spada na tor wykonany z plastikowego korytka kablowego. Kulka spada następnie na ścianę w której są umieszczone drewniane walce, utrudniające jej spadek. Kulka wypadając ze ściany uruchamia mechanizm zwalniający rolkę do której przyczepione są magnesy. Magnesy po zjeździe z rolki włączają kontaktron. Kontaktron zamyka obwód włączając laser. Wiązka lasera odbijająca się od pięciu lusterek pada na czujnik. Pod wpływem wiązki lasera czujnik wysyła sygnał do Arduino Nano, które uruchamia serwomechanizm zwalniający 7 kulek. Kulki spadają przez tor przeszkód zrobiony z końcówek miedzianych kabli elektrycznych. Po wypadnięciu z miedzianych wężyków kulki spadają na ścianę z fidget spinerami. Wypadając ze ściany wpadają do koszyka ostatecznie powodując jego wyciągnięcie. Wyciągnięcie koszyka powoduje zwolnienie nakręconego samochodu wykorzystując jego energię sprężystości. Deskorolka popycha kołek umożliwiając ruch walca. Walec spada na wieżę wykonaną z klocków na czubku której znajdują się magnesy. Upadek wieży powoduje zapalnie się wykonanego z taśmy led napisu „ROK KOPERNIKA 2023” oraz zwolnienie kulki na lejku wykonanym z blachy z dziurą w spodzie. Kulka wypada z leja i spada na tor prowadzący do kolejnego kontaktrona. Po drodze kulka popycha magnes i uruchamiając kontaktron, doprowadzając do efektu końcowego maszyny, którym jest podświetlenie twarzy Mikołaja Kopernika. Cała maszyna ma upamiętniać patrona naszej szkoły, którym jest Mikołaj Kopernik. Do zbudowania maszyny użyliśmy drewna oraz tworzyw sztucznych, które znaleźliśmy w warsztacie, staraliśmy sie wykorzystywać materiały z recyklingu. Wszystkie elementy wykończyliśmy balsą modelarską. Całą maszynę utrzymaliśmy w kolorystyce czerwono-żółtej a konstrukcję wykonaną z płyty OSB pomalowaliśmy na turkusowo.
