Matematyka to kierunek, który większości kojarzy się z pracą nauczyciela. Ten stereotyp przełamuje Politechnika Białostocka, która oferuje studia na kierunku matematyka stosowana. Ich ukończenie wiąże się ze zdobyciem tytułu inżyniera oraz ciekawą karierą zawodową analityka danych lub matematyka nowoczesnych technologii.
Matematyka stosowana na Wydziale Informatyki Politechniki Białostockiej, to jedyny taki kierunek w regionie, który ma profil praktyczny. W Polsce oferują go jeszcze tylko cztery inne uczelnie. Te studia powinny zainteresować młodych, nieszablonowo myślących ludzi, którzy swoją pogłębioną podczas studiów wiedzę z matematyki chcieliby wykorzystać w biznesie, medycynie, technice oraz przemyśle.
Absolwent matematyki stosowanej to osoba, która wie, co stoi za danym mechanizmem, jaki jest jego model matematyczny. Umie ten model stworzyć lub odtworzyć. Takich specjalistów potrzebują m.in. firmy ICT, które tworzą nowe narzędzia informatyczne. Na studiach można zdobyć podstawowe wykształcenie informatyczne i finansowe, otwierające drogę do wielu zawodów związanych z informatyką i jej zastosowaniami w szeroko pojętym biznesie, w tym w instytucjach finansowych, ubezpieczeniowych i bankowych. Inżynier matematyk spełni się także jako statystyk i programista.
Kto będzie idealnym kandydatem na studia z matematyki stosowanej? Jakie treści programowe pojawiają się na zajęciach? Na te i wiele innych pytań odpowiedział prof. dr hab. inż. Zbigniew Bartosiewicz, wykładowca na Wydziale Informatyki Politechniki Białostockiej.
Jakie zagadnienia poznają studenci kierunku matematyka stosowana?
Prof. Zbigniew Bartosiewicz: To głównie wiedza z matematyki oraz informatyki. Podstawą kierunku jest oczywiście matematyka. Dlatego trzeba na tych studiach oczekiwać przedmiotów i zajęć, które jej dotyczą lub mówią o jej praktycznych zastosowaniach w takich dziedzinach jak informatyka, ekonomia i finanse, statystyka, sztuczna inteligencja, a także matematyczne podstawy automatyki i robotyki.
Z racji tego, że kierunek matematyka stosowana jest realizowany na Wydziale Informatyki, w programie tych studiów znalazło się także wiele zagadnień związanych z technologiami IT. Powód jest prosty, informatyzacja wkroczyła również do świata matematyki i jeśli chcemy się rozwijać, musimy opierać się o nowoczesne technologie, w tym sztuczną inteligencję.
Jak przebiegają studia na kierunku matematyka stosowana?
Prof. Zbigniew Bartosiewicz: Studia pierwszego stopnia mają 7 semestrów, czyli trwają trzy i pół roku. Ponieważ są to studia inżynierskie oraz praktyczne, to ostatni semestr zazwyczaj poświęcany jest na zrealizowanie praktyki studenckiej. Studenci odbywają ją najczęściej w przedsiębiorstwie o profilu informatycznym. Oprócz wspomnianej praktyki, na koniec studiów trzeba napisać pracę dyplomową. Ona także powstaje zazwyczaj na siódmym, czyli ostatnim semestrze studiów. Natomiast pozostałe 6 semestrów to zajęcia, podczas których rozmawiamy o licznych zagadnieniach z obszaru matematyki oraz informatyki.
Jeśli chodzi o matematykę, to pierwsze dwa lata poświęcamy na omówienie jej podstaw, czyli głównie analizy i algebry. W ten zakres wchodzą m.in. algebra liniowa z geometrią analityczną, analiza matematyczna (w tym rachunek różniczkowy i całkowy), logika i teoria mnogości, matematyka finansowa, teoria liczb i kryptografia. Oprócz tego mamy matematykę dyskretną, która wiąże nas z informatyką, czy teorię optymalizacji, która jest nawiązaniem do matematycznych podstaw takich praktycznych przedmiotów jak robotyka, czy automatyka. Sięgamy więc do matematyki wyższej, poważnej, ale również do podstaw programowania oraz technologii informacyjnych, baz danych, teorii algorytmów. W programie studiów uwzględniliśmy też zagadnienia oddające ducha naszych czasów, czyli przedmiot sztuczna inteligencja.
Co powinien wiedzieć i umieć kandydat, który zdecyduje się na matematykę stosowaną?
Prof. Zbigniew Bartosiewicz: W zasadzie wystarczy dobrze opanować materiał z matematyki ze szkoły średniej. Wskazane są umiejętności, które pojawiają się w zakresie matury rozszerzonej. Reszty można się douczyć na studiach, tak jak pochodnych innych funkcji niż wielomianowe, które kiedyś były w podstawie programowej w szkole ponadpodstawowej, dziś są już tylko na studiach.
Oprócz umiejętności, o których wspomniałem, warto mieć upodobanie do matematyki. Jeśli ktoś matematyki nie lubi, to prawdopodobnie te studia nie będą mu się specjalnie podobały. Zainteresowanie matematyką jest bardzo ważne.
Komu jeszcze poleciłby Pan Profesor wybór kierunku matematyka stosowana?
Prof. Zbigniew Bartosiewicz: Do studiowania matematyki stosowanej zachęciłbym również osoby zainteresowane informatyką, zwłaszcza te, które chciałyby z tej informatyki trochę więcej wycisnąć. Już wyjaśniam. Nawiązując do historii, to informatyka jest dzieckiem matematyki i narodziła się jako odłam tej nauki. Dlatego z jednej strony matematyka leży u podstaw informatyki, a z drugiej – w zaawansowanej informatyce znajomość matematyki jest niezbędna. Oczywiście wszystko zależy od specjalizacji samego informatyka i od tego czy zajmuje się programowaniem aplikacji webowych, aplikacji biznesowych, czy może modelowaniem matematycznym zjawisk zachodzących w biologii lub medycynie. Niezależnie od tego, myślę, że osoby, które lubią informatykę i rozważają studiowanie informatyki, mogą równie dobrze pójść na kierunek matematyka stosowana, bo tu informatyki będzie także sporo. Natomiast wartością dodaną będzie większy zasób wiedzy matematycznej, która może się przydać w sytuacji, kiedy trzeba się zmierzyć z nietypowym wyzwaniem. Wtedy okazuje się, że podejście matematyczne i szerszy zasób wiedzy matematycznej daje nam swobodę i możliwość sięgnięcia po pojęcia i twierdzenia matematyczne, o których na kursie z informatyki się nie uczy.
Wśród studentów decydujących się na kierunek matematyka stosowana są z pewnością tacy, którzy chcieliby zdobyć tytuł magistra. Co mógłby Pan im polecić?
Prof. Zbigniew Bartosiewicz: Tu akurat jest świetna wiadomość, bo na Wydziale Informatyki Politechniki Białostockiej można studiować matematykę stosowaną na pierwszym i drugim stopniu. Studia magisterskie są w dużej mierze kontynuacją tego, co było na pierwszym stopniu i oferują specjalność: Analityka danych i Modelowanie matematyczne. Analitykę danych można skojarzyć z informatyką, z kolei Modelowanie matematyczne jest bliższe obliczeniom stosowanym w naukach technicznych, np. robotyce, automatyce, biologii. Szczególnie w tej ostatniej dziedzinie, w związku z rozwojem badań, coraz częściej używa się języka matematyki do analizowania zjawisk, czy opisu budowy jakiegoś układu.
Tak więc absolwenci studiów pierwszego stopnia matematyki stosowanej wybierają drugi stopień na tym samym kierunku i wydziale, albo – jeśli wykazują większe zacięcie informatyczne – przenoszą się na studia magisterskie na kierunek informatyka.
Mówimy o tym, że kierunek matematyka stosowana na Wydziale Informatyki Politechniki Białostockiej ma profil praktyczny. Co on oznacza?
Prof. Zbigniew Bartosiewicz: Praktyczność naszego kierunku zasadza się na dwóch elementach. Pierwszy to praktyki studenckie w większym wymiarze (6 miesięcy), a drugi – to właściwa proporcja zajęć typu praktycznego, czyli ćwiczeń i pracowni specjalistycznych, w stosunku do wykładów teoretycznych.
Co czeka studentów na zajęciach praktycznych?
Prof. Zbigniew Bartosiewicz: W pracowniach specjalistycznych ćwiczymy na komputerach zagadnienia związane z matematyką, no i oczywiście informatyką. Na przykład, jeśli jest to przedmiot dotyczący programowania, to podczas zajęć w pracowni specjalistycznej uczymy się tworzyć programy.
Z jakich języków programowania studenci korzystają najczęściej?
Prof. Zbigniew Bartosiewicz: Tych języków jest kilka i nie ukrywam, że ich popularność oraz kontekst użytkowania zmienia się na przestrzeni lat. My stawiamy na język Python, który jest narzędziem wszechstronnym. Ostatnio widziałem nawet propozycję szkoleń z Pythona dla biologów. Zajęcia z Pythona pojawiają się już w pierwszym semestrze studiów. Python umożliwia matematykom napisanie w prosty sposób programów, które pozwalają na przeprowadzanie obliczeń z analizy matematycznej. Pamiętam czas, gdy robiło się to po prostu na kartce papieru i myślę, że to wciąż ważne, aby umieć policzyć coś z głowy, bazując na prostych operacjach. Jednak do bardziej skomplikowanych rachunków niezastąpiony jest komputer. Tak więc studenci już na początku studiów uczą się korzystać z Pythona, po nim pojawiają się też inne języki programowania, w tym C++. Korzystamy też z gotowych aplikacji takich jak MatLab i Maple.
Czy studenci matematyki stosowanej znajdują czas na rozwijanie pasji, nie tylko tych naukowych?
Prof. Zbigniew Bartosiewicz: Tak! Świadczą o tym co najmniej dwa koła naukowe skupiające studentów, których pasją jest matematyka. Działalność pierwszego, czyli Koła Naukowego Miłośników Gier Logicznych związana jest z grami. Wiadomo przecież nie od dziś, że matematyka jest podstawą niemal każdej klasycznej rozgrywki towarzyskiej. Natomiast drugie koło Math4You umożliwia studentom pogłębianie wiedzy matematycznej, wykraczającej poza materiał realizowany w trakcie studiów. Nasi studenci chętnie angażują się w promocję wydziału, studiów i matematyki podczas różnego rodzaju imprez edukacyjnych. Często pojawiają się na festiwalach i Dniach Matematyki, które organizuje nasz Wydział.
Jak absolwenci matematyki stosowanej radzą sobie na rynku pracy?
Prof. Zbigniew Bartosiewicz: Z tego co wiem, to bardzo dobrze! Co więcej, już pod koniec studiów większość z nich pracuje w firmach z branży IT czy związanych z informatyką. Od tej strony sprawa wygląda dobrze i zdarza się często, że studenci na drugim stopniu studiów łączą pracę zawodową z nauką.
Czy matematyka stosowana to dobry kierunek?
Prof. Zbigniew Bartosiewicz: To dobre studia, bo matematyka jest obecna wszędzie i znajduje wszechstronne zastosowania. Dlatego jeśli ktoś zna matematykę i umie ją stosować, tak jak tego uczymy na studiach, na pewno znajdzie dobrą pracę i satysfakcję, z tego, co będzie robił. Dowód? Solidne podstawy matematyki i umiejętność ich stosowania otwierają drzwi do planowania kariery naukowej, ale także do zawodu aktuariusza, czy maklera. Metody matematyczne do przetwarzania i analizy danych wykorzystują pracownicy na stanowiskach analitycznych, informatycznych w bankach, firmach ubezpieczeniowych, doradztwa, e-commerce itp. Absolwent kierunku matematyka stosowana jest zdolny do nieschematycznego myślenia i odnajdzie się w każdym interdyscyplinarnym zespole, szczególnie we współpracy z inżynierami. Dlatego, że potrafi korzystać z techniki komputerowej, zarówno w zakresie programowania, jak i wspomaganego komputerowo modelowania matematycznego, wydobywania informacji oraz konstruowania nowych produktów z dużych baz danych.
Dziękuję bardzo za rozmowę.
Z prof. dr. hab. inż. Zbigniewem Bartosiewiczem, wykładowcą i kierownikiem Katedry Matematyki na Wydziale Informatyki Politechniki Białostockiej rozmawiał Jędrzej Pogorzelski, Radio Akadera.
Tekst opracowała Monika Rokicka
„Dobry Kierunek” to cykliczna audycja emitowana na antenie Radia Akadera. Przybliża ofertę edukacyjną Politechniki Białostockiej, kierunki studiów oraz perspektywy zawodowe absolwentów. Wszystko po to, by ułatwić młodym ludziom, szczególnie maturzystom, wybór dalszej ścieżki kształcenia.
Odcinka z udziałem wykładowcy Politechniki Białostockiej można wysłuchać w serwisie mixcloud
Zapraszamy na studia na Wydziale Informatyki Politechniki Białostockiej!
Sprawdź sylwetkę absolwenta kierunku matematyka stosowana
