Czy wiedzieliście, że turystyka jest jedną z sił napędowych światowej gospodarki i w ciągu najbliższych dziesięciu lat stworzy miliony miejsc pracy? To nie są przechwałki! To główna myśl raportu przygotowanego w 2022 roku przez Światową Radę Podróży i Turystyki (WTTC ). Co więcej, mimo ograniczeń wprowadzonych w związku z pandemią, ludzie nie przestali podróżować, a w związku z tym można uznać, że branża turystyczna jest odporna na kryzysy.
To wszystko warto wziąć pod uwagę, wybierając studia oraz drogę przyszłej kariery zawodowej. Turystyka i rekreacja to kierunek, który oferuje szerokie perspektywy zawodowe. Tu można nauczyć się kreatywności, planowania i realizowania różnorodnych działań turystycznych. Tu można nauczyć się, jak zarobić na swoich pasjach: podróżowaniu, sporcie, poznawaniu innych kultur i języków.
- Czy turystyka i rekreacja to dobry kierunek?
- Jak wyglądają te studia w Politechnice Białostockiej – największej uczelni technicznej w regionie północno-wschodniej Polski?
- Jaką wiedzę i umiejętności można zdobyć na tym kierunku?
- Gdzie poszukać pracy po ukończeniu studiów?
Przeczytajcie rozmowę z nauczycielami akademickimi z Katedry Marketingu i Turystyki na Wydziale Inżynierii Zarządzania Politechniki Białostockiej. Dr hab. Ewa Glińska, prof. PB i dr inż. Romuald Ziółkowski opowiadają o warunkach studiowania turystyki i rekreacji w Politechnice Białostockiej i przybliżają specyfikę tych studiów.
Jakie są najważniejsze umiejętności, które studenci zdobywają na studiach, na kierunku turystyka i rekreacja?
Dr inż. Romuald Ziółkowski: Można byłoby je podzielić na dwa rodzaje: pierwsze dotyczą zarządzania przedsiębiorstwem turystycznym, ale także funkcjonowania w takim przedsiębiorstwie. Tu kształcimy i rozwijamy cechy menedżerskie, które pozwalają efektywnie zarządzać zespołem ludzkim, ale także prowadzić swoją własną firmę w branży turystycznej – szeroko rozumianej, bo tu nie chodzi tylko o biura podróży, czy obiekty noclegowe. Mówimy o takich cechach jak sumienność, kompetencje, zdolności językowe, umiejętności komunikacyjne, łatwość nawiązywania kontaktu, znajomość atrakcyjności turystycznej regionu, ale także całego świata. Nasi absolwenci rozwijają je na studiach! Natomiast drugi rodzaj umiejętności odnosi się do kompetencji zarządzania obszarem, czy nawet regionem turystycznym. Te kompetencje są znakomicie wykorzystywane przez osoby, które znajdą zatrudnienie w administracji samorządowej, ale także w organizacjach pozarządowych, które mają związek z zarządzaniem projektami o charakterze turystycznym.
Dr hab. Ewa Glińska, prof. PB: Nie wyobrażamy sobie, żeby specjalista turystyki i rekreacji – a takich kształcimy na Wydziale Inżynierii Zarządzania Politechniki Białostockiej – nie miał wiedzy na temat tego, jak funkcjonuje marketing internetowy. Dlatego w programie naszych studiów są zajęcia, na których można zdobyć umiejętności w zakresie tego, jak przedstawić usługę turystyczną w Internecie, jak można ją zapromować, w jaki sposób zareagują na nią klienci. To jest dla nas bardzo ważna kwestia. Zmiany związane z rozwojem technologii informacyjno-komunikacyjnych postępują bardzo szybko i my je zauważamy. Reagujemy na nie w taki sposób, że ucząc przedmiotów związanych z marketingiem, kładziemy nacisk na działania promocyjne realizowane w Internecie.
Dr inż. Romuald Ziółkowski: Pokazujemy studentom i uczymy narzędzi pracy osoby zajmującej się obsługą ruchu turystycznego. Mówimy, jak sobie radzić z danymi, które znajdują się w systemach rezerwacyjnych i na czym polega przygotowanie gotowej oferty turystycznej dla zainteresowanego turysty. Uczymy także jak przygotowywać ofertę turystyczną skrojoną dla potrzeb różnych grup turystów.
Dr hab. Ewa Glińska, prof. PB: Istotnym wyróżnikiem naszego kierunku studiów jest nacisk na aspekt marketingowy usługi turystycznej, zarówno od strony teoretycznej, jak i praktycznej. Nie da się dziś zaproponować takiej usługi, nie wchodząc wcześniej w „buty” klienta. Dlatego w szeroko rozbudowanym bloku marketingowym uczymy naszych studentów, jak zaplanować usługę turystyczną z perspektywy klienta.
Wymieniliśmy umiejętności, których student nabywa w trakcie studiów. Ale zapewne dobrze już coś wiedzieć o branży, zanim się na te studia przystąpi. Jakie umiejętności, czy predyspozycje, są mile widziane u osób, które wybierają się na turystykę i rekreację?
Dr hab. Ewa Glińska, prof. PB: To jest dobry kierunek dla osób ciekawych świata, otwartych, takich, które interesują się zarządzaniem, marketingiem, ale już są zdecydowane, że chciałyby realizować się w szeroko rozumianym sektorze turystycznym.
Na jakie przedmioty jest kładziony największy nacisk w toku tych studiów?
Dr inż. Romuald Ziółkowski: Takich istotnych przedmiotów w naszym cyklu kształcenia jest kilka. One wszystkie zasadniczo dotyczą turystyki, ale można tu wskazać obszary wiedzy, umiejętności, kompetencji, na które silniej zwracamy uwagę w czasie spotkań ze studentami, na ćwiczeniach, na wykładach, na seminariach. Są to przede wszystkim zagadnienia dotyczące organizacji wydarzeń turystycznych, kwestie marketingowe i finansowe, zagadnienia prawne, zagadnienia ekologiczne. Dyskutujemy o tym, jak przygotowywać i realizować projekty turystyczne, gdzie szukać źródeł finansowania dla pomysłów o charakterze międzynarodowym. Wśród naszych studentów zawsze jest grupa osób aktywnych i mocniej zainteresowanych tematem. Oni mogą realizować swoje własne projekty we współpracy z kadrą akademicką. Ciekawą opcją dla osób kształcących się na kierunku turystyka i rekreacja jest dołączenie do prężnie działającego koła naukowego „Obieżyświat”. Jego członkowie mają możliwość rozwijania swoich umiejętności, pasji i zainteresowań przy okazji kształcenia się na studiach.
Czym dokładnie zajmuje się koło „Obieżyświat”?
Dr inż. Romuald Ziółkowski: Z założenia działalność tego koła miała dotyczyć głównie kwestii turystycznych, wyjazdowych, poznawania świata, atrakcji turystycznych. I oczywiście takie przedsięwzięcia realizujemy. Szybko jednak okazało się, że stać nas na jeszcze więcej. Zaczęliśmy interesować się podróżami z punktu widzenia tworzenia nowej nauki, zdobywania wiedzy, rozwiązywania problemów, także branży turystycznej. Przez ostatnie dwa lata mieliśmy okazję poprowadzić projekty naukowe związane z budowaniem produktów turystycznych i z przygotowaniem oferty turystycznej dla obiektów noclegowych w naszym województwie. Nasi studenci biorą też udział w wyjazdach badawczych i konferencjach naukowych. Obok tego organizujemy wycieczki, które są świetną okazją do integracji członków nie tylko naszego koła, ale też innych organizacji studenckich.
Stosunkowo niedawno kierunek turystyka i rekreacja przeszedł modernizację. Jak wpłynie ona na ofertę tych studiów od roku akademickiego 2023/2024?
Dr hab. Ewa Glińska, prof. PB: Dzięki modernizacji oferta tych studiów stanie się jeszcze bardziej atrakcyjna, a przede wszystkim bardziej praktyczna. Pracujemy już rok nad modernizacją kierunku turystyka i rekreacja i jesteśmy przekonani, że już ten nowy rok akademicki rozpoczniemy z nowym programem studiów. Bardzo ważnym elementem modernizacji było zaproszenie do konsultacji przedstawicieli otoczenia społeczno-gospodarczego. Konsultowaliśmy pomysły na nowe przedmioty z przedsiębiorcami reprezentującymi sektor turystyczny, zarówno z hotelarzami, jak i przedstawicielami organizacji turystycznych. W konsekwencji obecny plan studiów przygotuje młodego człowieka do pracy w branży turystycznej nie tylko poprzez wiedzę, jaką nabędzie podczas studiów, ale również poprzez konkretne praktyczne umiejętności. Postawiliśmy nacisk na różnego rodzaju systemy rezerwacyjne, których będziemy nauczać z wykorzystaniem odpowiedniego oprogramowania i kontakt z praktyką. Nasi studenci podczas studiów będą mieli możliwość realizacji części zajęć w hotelach i innych obiektach turystycznych.
Dr inż. Romuald Ziółkowski: Z kształceniem, zwłaszcza na kierunkach turystycznych, bywa tak, jak z atrakcjami turystycznymi: są znane, chętnie odwiedzane, dużo turystów tam przyjeżdża… I przychodzi taki moment, że zmieniają się trendy, zmieniają się zainteresowania klientów, turyści zdobywają doświadczenie i potrzebują czegoś nowego. Nasz kierunek także cały czas mógł wydawać się atrakcyjny i nowoczesny. Ale… kształcąc na tym kierunku – a przecież sami często podróżujemy, mamy kontakt z branżą turystyczną – zauważamy jak zmienia się świat. Do tych właśnie zmian dostosowaliśmy nasz program kształcenia. Wszystko po to, żeby lepiej przygotować studentów do nowych wyzwań i potrzeb, które ujawniają się na rynku turystycznym.
Trudno nie zauważyć, że rynek turystyczny ulega trendom. W jaki sposób uczelnia reaguje na zainteresowanie innymi formami turystyki?
Dr hab. Ewa Glińska, prof. PB: To na przykład wprowadzenie zajęć dotyczących kreatywnego wykorzystywania mediów społecznościowych w promocji usług turystycznych. Uważamy, że w tej chwili jest ogromne zapotrzebowanie na tego typu umiejętności. Chcemy więc położyć duży nacisk na tworzenie wartościowego kontentu marketingowego w Internecie, w relacji do usług turystycznych.
Dr inż. Romuald Ziółkowski: A skoro media społecznościowe, które jak wszyscy wiemy żyją przede wszystkim zdjęciami, to wprowadzamy zajęcia m.in. z fotografii w turystyce, podczas których powiemy z jednej strony o tym, jak taki kontent profesjonalnie przygotować i jak, z jego pomocą, pobudzać motywację do uprawiania turystyki potencjalnych klientów.
Jakie inne nowe przedmioty czekają na studentów w związku z modernizacją kierunku?
Dr hab. Ewa Glińska, prof. PB: Planujemy wprowadzenie dwóch specjalności. Już po drugim semestrze studiów, czyli na drugim roku, student będzie decydował, czy chce wybrać ścieżkę związaną z biznesem turystycznym. To jest pierwsza specjalność. Czy też bardziej widzi siebie na ścieżce związanej z zarządzaniem turystyką. To jest druga specjalność. Ta pierwsza przygotowuje absolwenta do realizacji własnej działalności gospodarczej, prowadzenia firmy w sektorze turystycznym. Druga – przygotowuje młodego człowieka do pełnienia roli menedżera w różnego rodzaju jednostkach oraz instytucjach publicznych. Jest to więc ścieżka szersza, dotycząca pracy w całym ekosystemie instytucji, składających się na świadczenie usług turystycznych w regionie. Kolejnym elementem, który charakteryzuje nasz nowy program studiów, jest to, że chcemy przedstawić studentom przedmioty, które dotyczą tożsamości naszego regionu. Chodzi o to, żeby nie skupiać się tylko na geografii świata i atrakcjach poza naszym krajem. Uważamy, że bardzo wielu naszych absolwentów znajdzie pracę również w województwie podlaskim, dlatego podkreślamy atrakcje turystyczne Podlasia.
Dr inż. Romuald Ziółkowski: Spośród tych interesujących przedmiotów można wymienić pilotaż i przewodnictwo, krajoznawstwo, systemy rezerwacyjne w turystyce, marketing internetowy. Szczególną uwagę warto zwrócić na przedmiot „turystyka doświadczeń”, który odpowiada na potrzeby zmieniającego się rynku.
Co kryje się za tą nazwą?
Dr inż. Romuald Ziółkowski: Turystyka doświadczeń odnosi się do nowego podejścia zarządzania potrzebami turystycznymi klienta. W tym ujęciu odpowiadamy za całość doświadczeń turysty, który wyjeżdża za granicę, czy przyjeżdża do naszego regionu. Turystyka doświadczeń to poszukiwanie wrażeń, emocji, nowych doznań, wiedzy, umiejętności w trakcie wyjazdów turystycznych. Chodzi o nabycie świadomości tego, że na podróż turystyczną składa się suma wrażeń. Oczywiście nie za wszystkie możemy wziąć odpowiedzialność. Takie kwestie jak pogoda, czy najbliższe sąsiedztwo hotelu, nie do końca leży po stronie operatora turystycznego. Jednak wiedza o tym, że na sumę wrażeń turysty w czasie wyjazdu turystycznego ma wpływ wiele czynników, powoduje, że inaczej przygotowujemy ofertę turystyczną.
Dr hab. Ewa Glińska, prof. PB: Zwróciliśmy też uwagę na to, co się dzieje globalnie, czyli na postrzeganie turystyki, jako formy budowania doświadczeń. Współczesny turysta nie robi wielu tysięcy kilometrów po to, żeby zobaczyć dany zabytek. Jego celem jest przede wszystkim przeżyć podróż wszystkimi zmysłami. Dlatego uczymy naszych studentów tego, że na satysfakcję z usługi turystycznej składa się wiele aspektów, w tym dobre jedzenie, wysoka jakość usług hotelarskich, a przede wszystkim dusza i wyjątkowość regionu, do którego dany turysta się uda. To jest jedna kwestia, a druga – niezwykle istotna – wiąże się z aspektem zrównoważonego rozwoju. Podczas zajęć ze studentami dużo czasu i rozmów poświęcamy kwestii zrównoważonej turystyki. To ważny trend, który rozwinął się szczególnie w czasie pandemii. Okazało się wtedy, że wiele osób zrezygnowało z masowo organizowanych wyjazdów, na rzecz tzw. slow turystyki, turystyki alternatywnej, która opiera się na bliskim kontakcie z naturą i minimalnej ingerencji w środowisko naturalne. Te aspekty również znalazły odzwierciedlenie w naszym planie studiów.
Gdzie studenci kierunku mogą odbyć swojej praktyki?
Dr inż. Romuald Ziółkowski: Chcielibyśmy bardzo, żeby w pierwszej kolejności zwrócili się do przedsiębiorców funkcjonujących na naszym regionalnym rynku turystycznym. Dlatego współpracujemy z kilkoma największymi hotelami w naszym regionie w Białymstoku, w Suwałkach, w Augustowie, w Łomży. Nawiązaliśmy tez bliskie kontakty z przewodnikami, którzy są zrzeszeni w Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczych w Białymstoku. U nich też można realizować te praktyki zawodowe. Współpracujemy z Podlaską Regionalną Organizacją Turystyczną, która zaprasza naszych studentów do realizacji praktyk u siebie, a później wielu studentów ma okazję w niej zostać i kontynuować swój rozwój zawodowy po studiach. U tych wszystkich, których ciekawość świata wykracza poza granice regionu, uczelnia daje możliwość realizowania praktyk zawodowych poza Polską.
W jakich krajach mogą studenci realizować swoje praktyki zawodowe?
Dr hab. Ewa Glińska, prof. PB: To zależy od ich pomysłowości. Ciekawą szansę na zrealizowanie praktyk zawodowych za granicą daje udział w Programie Erasmus+. Wielu naszych studentów zrealizowało w ten sposób swoje praktyki w greckich hotelach. Studenci mogą też na własną rękę wyszukać hotel, w którym chcą odbyć praktykę.
Czy po zakończeniu studiów pierwszego stopnia absolwenci mogą kontynuować edukację na drugim stopniu?
Dr hab. Ewa Glińska, prof. PB: Bardzo zachęcamy absolwentów studiów pierwszego stopnia na kierunku turystyka i rekreacja do kontynuacji studiów na Wydziale Inżynierii Zarządzania. Mamy do tego specjalnie przygotowaną specjalność na studiach drugiego stopnia na kierunku zarządzanie. Na specjalności „zarządzanie produktem i sprzedażą” oferujemy przedmioty, które dotyczą rozwoju usług turystycznych. W naszym przekonaniu to naturalna droga dla wszystkich absolwentów licencjackiego kierunku turystyka i rekreacja, zainteresowanych swoim dalszym rozwojem i zdobyciem tytułu magistra.
Dr inż. Romuald Ziółkowski: Turystyka okazuje się właśnie takim obszarem działalności, który na pewno nigdy nie zginie. Przeszliśmy swego rodzaju próbę generalną w momencie, kiedy mieliśmy Covid i ponad rok izolacji oraz zamknięcia granic. Wydawało się, że to odmieni nasze życie i przestaniemy jeździć. Okazało się jednak, że mamy głęboko zakorzenioną w sobie potrzebę podróżowania. Dlatego twierdzę, że turystyka jest takim właśnie obszarem działalności, który już nigdy nie zaginie. Z tego względu nigdy nie zaginie zapotrzebowanie na pracowników, którzy pomogą nam zarządzać turystyką.
Dr hab. Ewa Glińska, prof. PB: Pandemia miała duży wpływ na działalność sektora turystycznego. W sensie gospodarczym i ekonomicznym wielu operatorów i usługodawców przeżywało wtedy trudne chwile. Jednak samo zjawisko turystyki nigdy nie zaginęło. Zmieniły się jedynie jej formy, preferencje klientów i kierunki rozwoju. Na to również zwracamy uwagę podczas nauczania studentów, że turystyka może przebierać różną formę: od wyjazdów masowych, po charakter bardzo niszowy, czyli bezpieczny np. w sytuacji zagrożenia pandemicznego. W tym sensie pandemia koronawirusa dostarczyła nam ciekawych, nowych treści i pomysłów na to, jak należy turystyki współcześnie nauczać.
Porozmawiajmy jeszcze o ofertach i miejscach pracy dla absolwentów kierunku turystyka i rekreacja. Gdzie mogą znaleźć zatrudnienie?
Dr hab. Ewa Glińska, prof. PB: Jest wiele takich miejsc! Zacznijmy od tego, że kończąc kierunek nasi absolwenci uzyskują tytuł licencjata i przygotowanie w zakresie dwóch specjalności. Po ukończeniu specjalności „zarządzanie turystyką” mogą znaleźć zatrudnienie w jednostkach samorządu terytorialnego, w różnego rodzaju instytucjach publicznych, odpowiedzialnych za organizację turystyki. Również Biura Parków Narodowych są takim miejscem, które tworzy zatrudnienie dla naszych absolwentów. Różnego rodzaju instytucje kultury, agencje eventowe, zajmujące się organizacją wydarzeń, koncertów – to również są miejsca do ciekawej pracy dla naszego absolwenta. No i druga specjalność, czyli „biznes turystyczny”, której ukończenie otwiera przed absolwentami nieograniczoną przestrzeń do tworzenia miejsc pracy dla siebie samego. Absolwent może stać się kreatorem własnego przedsiębiorstwa funkcjonującego w branży turystycznej. Na studiach dowie się, jak zdobyć finanse na rozpoczęcie tego typu działalności i później, jak taką działalność prężnie rozwijać oferując usługi turystyczne.
Wszystko wskazuje na to, że turystyka i rekreacja to dobry kierunek! Kto powinien się zdecydować na wybór tych studiów?
Dr inż. Romuald Ziółkowski: Mówiąc najkrócej: uczymy na tym kierunku zarabiania na turystyce. Dlatego staramy się otwierać młodym osobom zajawkę na ciekawość świata. Zachęcamy przede wszystkim do realizowania własnych podróży. To pierwszy krok do tego, żeby posmakować świata od strony turystycznej. Ich otwartość na świat, uzupełniona o wiedzę i umiejętności zdobyte w Politechnice Białostockiej, przełożą się na otwartość na klientów i podnoszenie jakości obsługi turystów. Kolejnym krokiem jest budowanie ścieżki rozwoju zawodowego. Wśród naszych absolwentów mamy wielu obieżyświatów, którzy u nas nauczyli się zarabiać na tym, że podróżują.
Dr hab. Ewa Glińska, prof. PB: Turystyka i rekreacja to dobry kierunek na obecne czasy. Okazuje się bowiem, że mamy tak niewiele czasu na wypoczynek, że warto się do niego profesjonalnie przygotować. Dlatego specjaliści z zakresu organizacji turystyki i rekreacji będą potrzebni na rynku pracy. Nasze studia przygotowują ich do roli organizatorów twórczego i wartościowego spędzania wolnego czasu.
Dr inż. Romuald Ziółkowski: Jeszcze tak przekornie dodam, że na turystyce i rekreacji nie trzeba znać geografii! Chcemy tu uczyć doświadczania przyrody, różnych atrakcji turystycznych, ale nie poprzez wykłady, czy czytanie książek! Będziemy jeździć i poznawać świat nasz lokalny, polski, europejski. Dlatego, jeśli lubisz podróżować, to w ogóle się nie zastanawiaj! Przyjdź do nas. Także jeśli nie lubisz podróży, boisz się wyjeżdżać za granicę – przyjdź do nas! Przekonasz się, że świat czeka na Ciebie, że możesz nie tylko sam podróżować, ale też zarządzać turystyką. Można połączyć przyjemne z pożytecznym: spędzać atrakcyjnie czas w pracy i jednocześnie na tym zarabiać. W czasie studiowania będziesz miał okazję spotkać się z wieloma przedsiębiorcami, którzy opowiedzą Ci o swojej ścieżce rozwoju. Wielu z nich ukończyło nasz kierunek studiów i podpowiedzą, jak odnaleźć się w branży. Studiowanie na turystyce to czas, który wzbogaci Cię pod względem naukowym, rozwinie Twoje umiejętności, wyposaży w nowe kompetencje.
Dr hab. Ewa Glińska, prof. PB: Bardzo wielu młodych ludzi myśli o założeniu własnego biznesu. Warto pamiętać jednak, że wiąże się to z odnalezieniem odpowiedniej niszy na rynku, w którym ta działalność gospodarcza ma być prowadzona. Kierunek turystyka i rekreacja daje młodym osobom taką wiedzę, ogólne rozeznanie, jeżeli chodzi o możliwości rozwinięcia własnej działalności. Chciałabym to bardzo mocno podkreślić, że jeżeli ktoś myśli o prowadzeniu własnej działalności gospodarczej, a nie bardzo wie, jaką niszę zapełnić na rynku, to na tych studiach może się dowiedzieć bardzo wielu ciekawych rzeczy praktycznych.
Dziękuję bardzo za rozmowę.
Z dr hab. Ewą Glińską, prof. PB i dr inż. Romualdem Ziółkowskim z Katedry Marketingu i Turystyki na Wydziale Inżynierii Zarządzania Politechniki Białostockiej w ramach audycji „Dobry Kierunek” Radia Akadera rozmawiał Jędrzej Pogorzelski.
Tekst opracowała Monika Rokicka
„Dobry Kierunek” to cykliczna audycja emitowana na antenie Radia Akadera. Jej celem jest przybliżenie oferty edukacyjnej Politechniki Białostockiej, kierunków studiów oraz perspektyw zawodowych absolwentów. Wszystko po to, aby ułatwić młodym ludziom, szczególnie maturzystom, wybór dalszej ścieżki kształcenia.
Sprawdź sylwetkę absolwenta kierunku turystyka i rekreacja
Mateusz Kowalewicz (Kowal Podróżnik), student Wydziału Inżynierii Zarządzania Politechniki Białostockiej, opowiada o swojej wielkiej pasji – podróżowaniu:
(mr)
