Gabriela Kwasowska, Anna Krystkowicz i Marta Kozłow, studentki III roku architektury na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej zdobyły II miejsce w międzynarodowym konkursie projektowym „Olfactory Garden 2023”, organizowanym przez portal archiol.org. W tym samym konkursie praca „The Alphabet of Fragrances” jaką zaprojektowały Dominika Sikora i Ariana Sawicka zdobyła jedno z czterech wyróżnień.
Studentki III roku architektury na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej pracę nagrodzoną drugim miejscem pracę wykonywały pod kierunkiem dr hab. inż. arch. Jarosława Szewczyka, prof. PB z Pracowni Urbanistyki i Planowania Przestrzennego Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej. Pracą Dominiki Sikory i Ariany Sawickiej, także studentek III roku architektury kierowała dr hab. inż. arch. Halina Łapińska, prof. PB z Katedry Architektury Mieszkaniowej Wydziału Architektury.
– Zapytałyśmy pana profesora Jarosława Szewczyka, czy mogłybyśmy wystartować w konkursie „Olfacotiry Garden 2023”, czyli w konkursie na ogród zapachowy i jednocześnie zdobyć zaliczenie i pan profesor się zgodził – wspomina Anna Krystkowicz.
Gabriela Kwasowska, Anna Krystkowicz i Marta Kozłow, studentki III roku architektury, poznały się podczas studiów. Połączyła je wspólna pasja do architektury. Postanowiły wziąć udział w Konkursie Olfactory Garden 2023 jako projekt szkolny. Swój projekt nazwały: „Olfactory Night Garden – Celestial Scents”, czyli „Nocny ogród zapachowy – niebiańskie zapachy”
– Udział w konkursie Ogród Zapachowy 2023 był ciekawym wyzwaniem i możliwością zaprezentowania swoich pomysłów – mówi Krystkowicz.
– Postanowiłyśmy zaprojektować tylko „ziarno ogrodu”, a następnie zaprosić projektantów i mieszkańców do wspólnego zaprojektowania jego kolejnych części – kolejnych „konstelacji ogrodowych”, inspirowanych nocnym niebem – dodaje Marta Kozłow. – Ale na początek skupiłyśmy się na niewielkiej części ogrodu, której układ odzwierciedla część konstelacji Małej Niedźwiedzicy.
– Zaprojektowałyśmy również trzy mniejsze pawilony w ogrodzie – wylicza Gabriela Kwasowska. – Ich inspiracją jest kwiat konwalii (Convallaria majalis), owoc miechunki rozdętej (Alkekengi officinarum = Physalis alkekengi) oraz kwiat hiacyntowca zwyczajnego (Hyacinthoides non-scripta). Są to rośliny, które wydają się świecić w ciemności.
– Chciałyśmy stworzyć ogród nocny, dlatego ważne było, abyśmy wybrały kwiaty i rośliny, które kwitną i pachną nocą. Istotne było, aby część z nich była zapylana wieczorem i w nocy przez ćmy – nocne owady – wyjaśnia Anna Krystkowicz. – Skupiłyśmy się również na wyborze roślin, które kwitną wiosną i latem, ponieważ założyłyśmy, że lokalizacja jest nieaktywna przez pozostałe części roku. Wszystkie rośliny i kwiaty mają podobne, stonowane, jednolite kolory. Ważne było, aby rośliny i kwiaty nie przyciągały uwagi swoimi kolorami, ale intensywnością ich kwitnienia i zapachu. Zaprojektowałyśmy również pawilony, w których zwiedzający mogą w pełni skupić się na doznaniach węchowych i zanurzyć się w zapachu kwiatów.
– Pod względem geograficznym ogród umiejscowiłyśmy w Wasilkowie, mieście w północno-wschodniej Polsce na skraju Puszczy Knyszyńskiej – opowiada Marta Kozłow. – Stanowisko znajduje się w obrębie jednego z największych naturalnych obszarów chronionych w Polsce, Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej. Jest to strefa 6A mrozoodporności w skali USDA.
Podczas projektowania starałyśmy się dostosować nasz ogród do istniejącego terenu bez naruszania naturalnego krajobrazu. Dlatego naszym zamiarem było zaprojektowanie tylko „ziarna ogrodu”, a następnie zaproszenie projektantów i mieszkańców do wspólnego zaprojektowania jego kolejnych części.
– Ścieżki w ogrodzie mają przepuszczalne powierzchnie utworzone z naturalnych kruszyw – opowiada Gabriela Kwasowska. – Są one zaprojektowane tak, aby nie utrudniać poruszania się osobom niepełnosprawnym. Jasne kolory ścieżek i oświetlenie ogrodowe w nocy zachęcają do zwiedzania i zapraszają do odkrywania nowych zapachów, zapewniając jednocześnie ich bezpieczeństwo.
Projekt ogrodu niesie też wartości edukacyjne.
– Panele informacyjne to latarnie wykonane ze sklejki – objaśnia Anna Krystkowicz. – Każdy panel jest dedykowany jednej z kluczowych roślin, które można znaleźć w ogrodzie, a także ćmie, która zapyla kwiat. Panele mają wycinane laserowo litery i ćmy. Panele są przenośne i mogą być zawieszone w różnych konfiguracjach w każdej pergoli. Interaktywne panele zapalają się, gdy się do nich zbliżasz.
Studentki zadbały o długoterminowe utrzymanie ogrodu.
– Zdecydowana większość roślin wymaga codziennego podlewania, głównie przy gruncie. Należy unikać podlewania liści i kwiatów – wyjaśnia Marta Kozłow. – Niektóre odmiany preferują wilgotną lub mokrą glebę, inne nie; dlatego rozdzieliłyśmy te gatunki. Wszystkie rośliny lubią stanowiska słoneczne. Poszczególne gatunki wymagają nawożenia raz lub dwa razy w roku, najczęściej jesienią. Nie lubią też chwastów, dlatego konieczne jest regularne pielenie.
Niektóre rośliny, a mianowicie „white wolf” oraz „One Night Queen”, mają być posadzone w zimowej szklarni, w pawilonie hiacyntowców . Rosną przy minimalnej temperaturze ok. 10-15°C. Nie wymagają przycinania, pielenia ani podlewania.
Wyobraziły sobie również osoby, które będą przychodziły do ogrodu.
– O północy introwertyk medytuje nad zapachami w małym pawilonie hiacyntowców; następnie idzie powoli wzdłuż krawędzi alejki i zatrzymuje się w następnym miejscu medytacji, kontemplując w ten sposób każdy pawilon – snuje wizję Gabriela Kwasowska. – Ekstrawertyk z przyjaciółmi tańczy wokół kolistej alejki. Zapachy pomagają im poczuć jedność ze wszechświatem. Czasami próbują podążać za włochatą ćmą, odurzoną zapachem.
Dziecko wpatruje się z podziwem w gwiazdy. Subtelne zapachy pozwalają dzieciom marzyć. Czyż gwiazdy nie pachną?
Na międzynarodowy konkurs projektowy „Olfactory Garden 2023”, organizowany przez portal archiol.org wpłynęły 164 prace zespołów z całego świata, głównie studentów wydziałów architektury i architektury krajobrazu.
(jd)
