„Odkryj meczety w Bohonikach i Kruszynianach” to pełna ilustracji i ciekawostek publikacja, która zabiera czytelników na wędrówkę po miejscach, w których historia Tatarów podlaskich wciąż jest żywa i obecna.
– Temat jest bardzo ważny i potrzebny, zwłaszcza w kontekście naszego regionu i województwa, które z uwagi na swoje przygraniczne położenie jest terenem o dużym bogactwie kultury materialnej i duchowej. Od lat teren ten oprócz Polaków zamieszkiwały różne narodowości: Białorusini, Ukraińcy, Litwini i ludność tatarska. Grupy osadników tatarskich przybyły na tereny Wielkiego Księstwa Litewskiego ponad 600 lat temu! Dzisiaj najwięcej przedstawicieli tej grupy etnicznej mieszka w Gdańsku, Poznaniu, Warszawie, a także na ziemiach województwa podlaskiego, w pasie od Sokółki do Krynek – mówi dr inż. arch. Magdalena Sulima z Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej, pomysłodawczyni i współautorka publikacji „Odkryj meczety w Bohonikach i Kruszynianach”.
Dr inż. arch. Magdalena Sulima od lat łączy w swojej praktyce zawodowej badania terenów wiejskich pogranicza polsko-białoruskiego w aspekcie urbanistycznym, architektonicznym i społeczno-kulturowym z edukacją architektoniczną oraz artedukacją dzieci i młodzieży. Swoimi pasjami naukowymi zainteresowała studentów z koła naukowego „mała ARCHITEKTURA”, które działa na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej. Jak przyznaje, pomysł na opracowanie edukacyjne mówiące o wielokulturowości województwa podlaskiego powstał ponad 2 lata temu, przy okazji prac nad książką „Podróże po drewnianym Podlasiu”.
Czytaj więcej:
Podróże po drewnianym Podlasiu
Politechnika Białostocka wydała drugą część „Podróży po drewnianym Podlasiu”
Współautorkami publikacji „Odkryj meczety w Bohonikach i Kruszynianach” są studentki i absolwentki WA PB: Aleksandra Buczyńska, Izabela Chowańska, Anna Dmochowska, Natalia Maleńka, Paulina Zglecz.
– Temat nas bardzo zaciekawił. Chciałyśmy odwiedzić miejsca związane z kulturą tatarską, poznać mieszkańców i ich tradycje. Na początku zrobiłyśmy szczegółową inwentaryzację terenu. Powstał spory materiał zdjęciowy. Wszystko po to, żeby jak najlepiej i najciekawiej pokazać Bohoniki i Kruszyniany w naszej książeczce. Później było sporo czytania w różnych źródłach, a następnie praca nad graficzną stroną publikacji – opisuje kolejne etapy pracy nad książką Anna Dmochowska.
– Podlaskie meczety są wyjątkowe, bo łączą kulturę muzułmańską z tradycyjną, drewnianą architekturą naszego regionu. Myślę, że udało nam się to pokazać. W naszej książce rysunkom towarzyszy tekst, w którym można znaleźć wszystkie najważniejsze informacje i objaśnienie specjalistycznego nazewnictwa. W sekcjach „wiem więcej” umieściłyśmy treści zredagowane tak, żeby zaciekawiły zarówno dzieci, jak i czytelnika dorosłego. Są tu też minirysunki, które na przykład pokazują detale konstrukcji zrębowej – warto wiedzieć, że tą techniką zbudowano meczet w Kruszynianach. Są też mapki zachęcające do dalszych podróży po zabytkach Podlasia. Mamy też rzuty poszczególnych pomieszczeń w meczetach. Te przestrzenie mają swoje głębokie znaczenie i pełnią określone funkcje. Wyjaśniamy je i tłumaczymy, jak się zachować po wejściu do meczetu. Myślę, że nie zostawiamy czytelnika ze znakiem zapytania – podkreśla Aleksandra Buczyńska.
Wydaniem stworzonego przez dr inż. arch. Magdalenę Sulimę i studentki Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej opracowania zainteresowała się Muzułmańska Gmina Wyznaniowa w Kruszynianach. Jej przewodniczący Bronisław Talkowski podkreśla, że z książeczki skorzystają nie tylko turyści, ale też członkowie społeczności tatarskiej.
– Często mamy takie sytuacje, że odwiedzający Kruszyniany i Bohoniki goście spotykają członków naszej społeczności czy na mizarze (cmentarzu), czy w obrębie miejscowości i zadają im pytania o architekturę, historię. Nie każdy z naszych mieszkańców musi je znać i do tego ciekawie o nich opowiadać. Ta książeczka ułatwi więc nie tylko turystom, ale też członkom naszej gminy znalezienie wspólnego języka. Będziemy ją też kolportować wśród naszych turystów, których odwiedza nas coraz więcej. Oni często poszukując w internecie informacji o muzułmanach natrafiają na wiadomości z Afganistanu, Pakistanu, czy jeszcze innych krajów. A my jesteśmy przede wszystkim Polakami, wyznania muzułmańskiego. Ta publikacja przyda się również do tego, żeby te sprawy rozgraniczyć – mówi Bronisław Talkowski.
– Nasze opracowanie kierujemy do odbiorców w każdym wieku, bo oprócz atrakcyjnej dla młodszych warstwy graficznej, mamy w niej znaczącą zawartość merytoryczną. Łączymy tu walor poznawczy, edukacyjny, ale też – z myślą o miłośnikach regionu – turystyczny. Magia podlaskiego Orientu połączona z bogactwem zielonych płuc Polski – bo te wsie są przepięknie położone, wśród nieskażonej przemysłem przyrody – stanowi o niepowtarzalnej wartości tych obszarów. To one są takim smaczkiem, który przyciąga, wzbudza ciekawość i chęć poznania nie tylko wśród osób z naszego regionu, ale z całej Polski, a nawet zza granicy. Ta myśl była głównym przyczynkiem do tego, żeby tę publikację wydać, by trafiła do rąk szerokiego grona odbiorców. Myślę, że przez takie nasze działania, które wykonujemy w ramach koła „mała Architektura”, nastawione na ochronę, kultywowanie i promocję naszego dziedzictwa, przyczyniamy się do ochrony tego dziedzictwa – podkreśla dr inż. arch. Magdalena Sulima.
7 października 2024 r. Bronisław Talkowski, przewodniczący Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej w Kruszynianach spotkał się z autorkami książki „Odkryj meczety w Bohonikach i Kruszynianach” i władzami Wydziału Architektury: dziekan dr hab. inż. arch. Tatianą Misijuk, prof. PB oraz prodziekanem ds. Rozwoju i Współpracy dr. inż. arch. Adamem Jakimowiczem.Przekazując autorskie egzemplarze książki podziękował za owocną współpracę.
(mr)
