Zdrowie psychiczne jest jednym z elementów zdrowego życia, jest też koniecznością, a nie modą – przekonywała 10 października, w Światowym Dniu Zdrowia Psychicznego, dr Joanna Gutral.
Tegoroczne hasło Dnia Zdrowia Psychicznego wskazane przez WHO odnosi się do dostępu do opieki i zdrowia psychicznego w czasach katastrof i kryzysów. Psycholożka z Uniwersytetu SWPS przedstawiła wyniki najnowszych badań:
- 1/3 dorosłych Polek i Polaków jest zagrożona ryzykiem wypalenia zawodowego,
- według różnych szacunków, liczba osób cierpiących na depresję w Polsce wynosi od 1,2 mln do nawet 4 mln osób,
- w Polsce około 13 osób dziennie odbiera sobie życie (z czego 11 to mężczyźni),
- ponad połowa Polek i Polaków ryzykownie pije alkohol.
Dlatego tak ważne jest zrozumienie, że można korzystać z narzędzi, aby radzić sobie jak najlepiej, pamiętając jednak, że nie ma możliwości, aby uniknąć w życiu sytuacji, z którymi będzie nam trudniej. Dr Gutral w obrazowy sposób tłumaczyła, że każdy człowiek ma określoną zdolność do pomieszczenia w sobie napięcia, warto więc uczyć się sposobów jego regulacji.
Nasze myśli są podatne na zniekształcenia, a to, w jaki sposób myślimy o danej sytuacji wpływa na to, jak się czujemy i zachowujemy. Stres budzi różne emocje, ale bywa demonizowany. Należy pamiętać, że w sytuacji stresowej mamy prawo być pobudzeni. Stres to określona relacja między osobą a otoczeniem, która oceniana jest przez osobę jako obciążająca lub przekraczająca jej zasoby i zagrażająca jej dobrostanowi. W sytuacji stresu następuje konfrontacja posiadanych przez człowieka przekonań, wartości i umiejętności z wymaganiami, ograniczeniami i zasobami, jakie wnosi sytuacja. Stres powstaje w odpowiedzi na stresory zewnętrzne (na które często nie mamy wpływu) oraz na stresory wewnętrzne, takie jak samokrytycyzm, perfekcjonizm, myśli i przekonania o Ja czy przeszłe wydarzenia i doświadczenia.
Dr Joanna Gutral zachęcała do próby bycia detektywem przy wykorzystaniu modelu ABC. Zwróciła uwagę na myśli automatyczne, jakie się pojawiają i omówiła wpływ dysfunkcyjnych myśli na nastrój i na zachowanie człowieka. Przedstawiła również strategie behawioralne (adaptacyjne i dezadaptacyjne), po które sięgają ludzie.
Pamiętajmy, że nasze uczucia zależą nie tyle od sytuacji samej w sobie, ile od sposobu, w jaki ją interpretujemy. Nie trzeba spełniać kryteriów zaburzeń psychicznych, aby mierzyć się z cierpieniem, ale nie każdy dyskomfort stanowi problem w obszarze zdrowia psychicznego. Człowiek potrzebuje doświadczać wszystkich emocji. Życie to sztafeta różnych zdarzeń, nie da się uniknąć trudnych doświadczeń, dlatego powinniśmy dążyć do tolerancji i akceptacji dyskomfortu.
Bo zdrowie psychiczne się ROBI.
Wykład sfinansowany został ze środków projektu „PB Dostępna 2.0 – nowoczesna uczelnia dla wszystkich” (nr umowy FERS.03.01-IP.08-0116/24-00), realizowany w ramach programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus.
Kinga Jatkowska-Łukaszuk
