– W swojej pracy zawodowej zajmuję się nadzorem nad badaniami właściwości fizykochemicznych biomasy cow dung. Stąd też moje zainteresowania naukowe w tym zakresie oraz temat rozprawy doktorskiej, którą zrealizowałam we współpracy przedsiębiorstwa z uczelnią w ramach programu „Doktorat wdrożeniowy”. To umożliwiło mi wykonanie badań zarówno w miejscu pracy, jak i w laboratoriach Wydziału Budownictwa i Nauk o Środowisku – mówiła tuż po pomyślnej obronie mgr inż. Aneta Szymajda.
Obrona odbyła się przed komisją doktorską powołaną przez Senat Politechniki Białostockiej, w składzie zaproponowanym przez Radę Dyscypliny Inżynieria Środowiska, Górnictwo i Energetyka na Wydziale Budownictwa i Nauk o Środowisku.
– Doktorat wdrożeniowy to wyjątkowa ścieżka awansu naukowego. Ze standardowym doktoratem łączą go badania, ale priorytetem i obowiązkiem jest tu element wdrożenia. W związku z tym doktorat wdrożeniowy to cenna idea pod względem gospodarczym. Korzyści jest tu wiele: rozwój zawodowy doktoranta, powiększony dorobek uczelni, a także sukces dla firmy, która tanim kosztem zyskuje poparte naukowo rozwiązanie problemów technicznych – podkreśla prof. dr hab. inż. Lech Dzienis, przewodniczący Rady Dyscypliny IŚGiE.
Rozprawa doktorska mgr inż. Anety Szymajdy pt. „Właściwości fizykochemiczne biomasy cow dung w aspekcie ich energetycznego wykorzystania w procesie spalania” dotyczy weryfikacji przydatności krowich odchodów do zastosowania w energetyce zawodowej. W laboratoriach spółek Enea Ciepło i Enea Wytwarzanie oraz w laboratoriach Katedry Inżynierii Rolno-Spożywczej i Kształtowania Środowiska WBiNŚ PB doktorantka zbadała właściwości fizykochemiczne biomasy, m.in. wilgoć i popiół w próbce analitycznej, skład elementarny, ciepło spalania i wartość opałową oraz charakterystyczne temperatury topliwości popiołów. W wytworzonych granulatach określiła: gęstość fizyczną i nasypową, wytrzymałość kinetyczną oraz emisję szkodliwych produktów do atmosfery, tj. CO2, CO, SO2, NO, HCl z ich spalania w kotle o małej mocy. Przedstawiła także analizę ekonomiczną (nakłady i przychody) wynikającą z zastosowania biomasy cow dung jako paliwa energetycznego oraz wskazała wytyczne (wraz z oceną ryzyka) do jej wdrożenia w Enea Ciepło Sp. z o.o. Oddział Elektrociepłownia Białystok.
– Elektrociepłownia Białystok to główne źródło wytwórcze ciepła w naszym mieście. Posiada ona blok energetyczny OZE spalający biomasę, leśną i agro, jak również dwa bloki energetyczne spalające węgiel kamienny. Doktorat wdrożeniowy Pani Szmajdy zakłada możliwość spalania masy cow dung w jednostkach energetycznych. Trzeba mieć świadomość, że w Białymstoku spalanych jest około 1500 ton biomasy na dobę i udział tego paliwa byłby procentowo niewielki, ale jest to paliwo, które posiada wysoką wartość energetyczną i na pewno może być wykorzystane w przyszłości – mówi Wojciech Jabłoński, zastępca dyrektora w Enea Ciepło Sp. z o.o. Oddział Elektrociepłownia Białystok.
Mgr inż. Aneta Szymajda jest absolwentką Wydziału Budownictwa i Nauk o Środowisku PB na kierunku ochrona środowiska. Ukończyła także studia licencjacie z informatyki na Uniwersytecie w Białymstoku oraz podyplomowe na kierunku metrologia chemiczna na Uniwersytecie Warszawskim. W 2018 roku rozpoczęła studia doktoranckie w dyscyplinie inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka na Politechnice Białostockiej w ramach drugiej edycji programu „Doktorat wdrożeniowy” MNiSW. W 2021 roku została laureatką konkursu na najaktywniejszego doktoranta roku w zakresie publikacji naukowych – jest współautorką i autorką 8 artykułów naukowych, w tym 3 z listy filadelfijskiej w czasopismach „Energies, Renewable Energy” i „Przemysł Chemiczny”, a także 2 rozdziałów w monografiach oraz 2 artykułów naukowych w „Proceedings Energy”. Uczestniczyła w konferencjach krajowych i międzynarodowych w zakresie inżynierii środowiska.
W pracy nad rozprawą doktorską wspierały ją dr hab. Grażyna Łaska, prof. PB i dr inż. Magdalena Joka-Yildiz z Katedry Inżynierii Rolno-Spożywczej i Kształtowania Środowiska WBiNŚ PB. Recenzentami w przewodzie doktorskim byli prof. dr hab. inż. Jarosław Paweł Zuwała z Instytutu Technologii Paliw i Energii w Zabrzu i dr hab. inż. Grzegorz Zając, prof. UP z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.
– Temat tego doktoratu wdrożeniowego jest innowacyjny i uniwersalny, bo w kraju nie zbadano dotychczas właściwości obornika krowiego. Choć należy zaznaczyć, że badano go w Indiach, gdzie służy do ogrzewania małych gospodarstw domowych. Dlatego rozpoczęte przez nas badania mogą być przyczynkiem do realizacji i wdrożenia takiej biomasy przez Oddział Elektrociepłownia Białystok. To szczególnie istotne w dobie wzrostu cen energii i ciągłego poszukiwania nowych odnawialnych źródeł. Jednym z nich może być biomasa cow dung, którą przedsiębiorstwo Enea Ciepło może wdrożyć w zakresie spalania jako 10% udziału biomasy agro– podkreśla dr hab. Grażyna Łaska, prof. PB, promotor w przewodzie doktorskim.
„Doktorat wdrożeniowy” to program ustanowiony w 2017 roku przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego – obecnie Ministerstwo Edukacji i Nauki. Politechnika Białostocka brała udział w czterech edycjach programu, a także aplikuje o finansowanie w roku bieżącym. Obecnie na trzech wydziałach uczelni: Wydziale Budownictwa i Nauk o Środowisku, Elektrycznym oraz Mechanicznym, realizowanych jest łącznie 11 doktoratów wdrożeniowych.
